Soms kom je in een zoektocht naar bijzondere historische verhalen ronduit bizarre en zelfs een tikje griezelige manuscripten tegen. Neem nu een afbeelding uit de zestiende eeuw van een kat en een vogel met een raket op hun rug. Ja, je leest het goed: raketwezens in de Middeleeuwen. Hoe zit dit precies? Tijd om het mysterie van de raketkatten te ontrafelen…
Ilustratie van een kat en een duif met brandbommen, die onderweg zijn naar een stad
Het brein achter de ‘raketkatten’
De bovenstaande afbeelding van raketkatten maakt deel uit van een oorlogshandleiding uit de zestiende eeuw. Het brein achter deze nogal bijzondere oorlogstactiek was artilleriemeester Franz Helm uit Cologne. Hij werkte in het midden van de zestiende eeuw voor verschillende Duitse prinsen en maakte waarschijnlijk deel uit van de strijd tegen Turkse strijdkrachten.
Proefschrift
Franz Helm nam graag de pen ter hand. Zo schreef hij in de zestiende eeuw een proefschrift over een belegeringsoorlog genaamd Buch von den propierten Künsten. Wapens circuleerden op grote schaal in het manuscript, dat uiteindelijk pas in de zeventiende eeuw (1625) werd gedrukt. Franz Helm geloofde duidelijk in zijn oorlogsstrategie met raketkatten. Zo schreef hij (vertaald naar het Nederlands) het volgende:
Vind een kat uit een stad of kasteel. Bind een vuurpijl op zijn rug en steek hem aan. Laat de kat vervolgens los zodat hij naar het dichtstbijzijnde kasteel of stadje rent. Uit angst zal het dier zich verstoppen in hooi of stro, waar het vuur zal ontstaan.
Het gebruik van vogels als ‘bommen’
Op de bovenstaande afbeelding zie je niet alleen raketkatten, maar ook vliegende ‘vogelbommen’. Het idee om dieren te gebruiken als bommen is ronduit bizar, maar toch werkelijkheid. Tijdens de Amerikaanse burgeroorlog probeerde korporaal James Graydon van de Noordelijke Staten (de Unie) een paar posten van rebellen op te blazen door muilezels met vaten buskruit op hun rug naar de linies van de Geconfedereerden te sturen. De trouwe en koppige muilezels besloten echter voortijdig terug te lopen naar het kamp van de Unie voordat ze aan stukken werden geblazen. Hoewel de enige slachtoffers twee muilezels waren, bracht de explosie een kudde runderen en paarden op hol. De dieren renden naar de linies van de Unie, waardoor de geconfedereerde troepen verstoken raakten van proviand en paarden verloren.
Het gebruik van dieren in oorlogstijd
Bij de bomaanslag op Wall Street in 1920, een incident waarvan men denkt dat het verband houdt met anarchistische bomaanslagen in de Verenigde Staten in 1919, gebruikten anarchisten een bom die met paard en wagen werd vervoerd. En helaas is het gebruik van dieren in tijden van oorlog niet alleen iets uit het verleden. Zo gebruikten zowel de Taliban tijdens de oorlog in Afghanistan als Hamas in het Israël-Palestina conflict apen met explosieven om de vijand te treffen.
Angstaanjagend
De oorlogsgeschiedenis zit vol bizarre ideeën. Er is echter weinig angstaanjagender dan een raket aan een kat te binden in de hoop dat het ‘gehoorzaam’ het kamp van de vijand binnen zal lopen…
Bronnen
- Cracked Writers, 10 februari 2018. ‘Cat Bombs: Maybe the Dumbest Idea of the Middle Ages?’.
- A. Meier. Atlas Obscura. 20 februari 2014. ‘Objects of intrigue: 16th century bombing cats’
